کیست، یک محفظه بسته‌است که دارای غشای مجزا و تقسیم یاخته‌هایی مجزا در مقایسه با بافت دور و اطرافش است. کیست می‌تواند شامل هوا، مایعات و مواد نیمه جامد باشد. آبسه به تجمع چرک در زیر پوست یا داخل بدن گفته می‌شود. آبسه‌ها معمولاً به دلیل عفونت یا به دلیل گیر افتادن یک جسم خارجی در بدن شما ایجاد می‌شوند. هنگامی که بدن شما با عفونت مبارزه می‌کند یا سعی می‌کند یک جسم خارجی را که در داخل آن گیر افتاده است از بین ببرد، گلبول‌های سفید خون بافت‌های آسیب دیده را پر می‌کنند و مایع حاصل که چرک نامیده می‌شود منجر به ایجاد آبسه در آن ناحیه می‌شود.

چرک حاوی باکتری‌های زنده و مرده، گلبول‌های سفید زنده و مرده و بقایای سلول‌ها و بافت‌هایی است که در اثر عفونت یا پاسخ ایمنی بدن کشته یا زخمی شده‌اند. آبسه‌ها اغلب در داخل یا نزدیک پوست یا در دهان نزدیک دندان‌ها ایجاد می‌شوند. آبسه اغلب شبیه برآمدگی به اندازه‌های مختلف است که قرمز و اغلب متورم هستند و داخل برجستگی فضایی پر از چرک وجود دارد. اکثر آبسه‌ها را می‌توان به طور مؤثر درمان کرد و عوارض نسبتاً کمی دارند، اگرچه برخی از آبسه‌ها ممکن است به صورت عمیق تر در بدن یا در اندام‌های شما ایجاد شوند و آسیب‌های بسیار جدی تری را ایجاد کنند. هیچ‌گاه خودتان سعی در تخلیه و درمان کیست زیر پوست صورت نداشته باشید. فشار دادن کیست، وضعیت آن را بدتر می‌کند؛ زیرا باعث می‌شود کیست زیر پوست به نواحی عمیق‌تر پوست نفوذ کند. در این صورت کیست زیر پوست حتی وضعیتی بدتر از قبل پیدا خواهد کرد.

علت ایجاد آبسه

آبسه ممکن است به دلیل انواع شرایط رایج ایجاد شود از جمله:

• جسم خارجی در درون بدن شما به دام افتاده است، مانند خار یا تکه فلزی که در پوست شما می‌شکند. همچنین، پس از تلاش قبلی برای حذف جسم خارجی، قطعاتی از جسم خارجی در بدن باقی می‌ماند.
• دیورتیکول عفونی در روده بزرگ می‌تواند باعث ایجاد آبسه دیورتیکول شود.
• عفونت در محل جراحی قبلی (آلودگی زخم حین عمل)
• عفونت پوست ممکن است منجر به آبسه شود.
• عفونت دندان ممکن است به آبسه پریودنتال تبدیل شود.
• زخم یا ضربه به پوست، به خصوص زخمی که سوراخ شده است، ممکن است باعث آبسه شود.
• علل نادر ایجاد آبسه
• آبسه همچنین ممکن است ناشی از عفونت های نادر باشد از جمله:
• عفونت توسط میکروارگانیسم‌هایی مانند آمیب می‌تواند باعث ایجاد آبسه در کبد شما شود.
• عفونت توسط انگل‌های خاص امکان دارد باعث ایجاد آبسه‌های مختلفی در اندام‌های بدن شما شود.
• عفونت در مغز گاهی منجر به ایجاد آبسه در آن ناحیه می‌شود.

علائم آبسه

علائم آبسه به ناحیه ای که در آن ایجاد شده است، بستگی دارد.

علائم آبسه های پوستی

علائم آبسه پوستی شامل موارد زیر هستند:

• تورم در زیر پوست
• درد و حساسیت در ناحیه آسیب دیده
• گرما و قرمزی در ناحیه آسیب دیده
• تجمع قابل مشاهده چرک سفید یا زرد در زیر پوست ناحیه آسیب دیده
• دمای بالای بدن
• لرز
• جوش یک نمونه شایع از آبسه پوستی است.

علائم آبسه های داخلی

تشخیص آبسه هایی که در داخل اندام یا فضای بین اندام ها ایجاد می شوند دشوارتر از آبسه های پوستی هستند. این علائم مبهم بوده و علائم واضح خارجی وجود ندارد. علائم آبسه داخلی وابسته به محل ایجاد آن متفاوت است. برای نمونه، ممکن است آبسه کبد باعث زردی (زردی پوست یا چشم) شود؛ اما آبسه های ریه یا نزدیک به آن منجر به سرفه یا تنگی نفس می شوند.

علائم عمومی آبسه داخلی عبارتند از:

• ناراحتی در ناحیه آبسه
• دمای بالای بدن
• تعریق زیاد
• حالت تهوع
• استفراغ
• لرز
• تورم یا درد شکمی
• کاهش اشتها و کاهش وزن

انواع آبسه

1. آبسه آنورکتال تجمع چرک در قسمت مقعد و رکتوم
2. کیست بارتولین تجمع چرک در داخل یکی از غدد بارتولین که در هر طرف دهانه واژن قرار دارند.
3. آبسه مغز تجمع چرک کشنده در داخل جمجمه که البته امری نادر است.
4. آبسه دندان تجمع چرک در زیر دندان یا لثه و استخوان نگهدارنده آنها
5. کوینزی (آبسه لوزه) تجمع چرک بین یکی از لوزه ها و دیواره گلو
6. آبسه پیلونیدال تجمع چرک در پوست شکاف باسن
7. آبسه نخاع تجمع چرک در اطراف نخاع

تشخیص آبسه

تشخیص این بیماری از طریق معاینه بالینی توسط پزشک انجام می شود. در برخی موارد آزمایش خون و تست های تصویربرداری خاص مانند MRI در تشخیص بیماری به پزشک کمک خواهند نمود.

عوارض آبسه

عوارض آبسه بسته به علت و محل آن بسیار متفاوت است. یک آبسه کوچک پوستی که به موقع درمان می‌شود معمولاً به جز یک اسکار کوچک، هیچ عارضه دائمی دیگری ایجاد نمی‌کند. با این حال، یک آبسه بزرگ یا یک آبسه در یک عضو مهم و حیاتی بدن می‌تواند بر عملکرد بافت یا اندام زیرین تأثیر بگذارد و احتمالاً ممکن است باعث آسیب جدی و دائمی شود.

• آسیب مغزی یا نخاعی
• آسیب کبدی
• آسیب عصبی که منجر به ضعف یا گزگز می‌شود.
• فلج
• سپسیس (پاسخ التهابی گسترده بدن به عفونت در هر نقطه از بدن)
• انتشار عفونت (محلی یا داخل خون)

نحوه تخلیه آبسه در منزل

در این روش، محل کیست توسط پزشک به صورت موضعی بی حس شده و کیست با ایجاد برشی کوچک تخلیه می شود. سپس به مدت یک یا دو روز بعد از تخلیه کیست زخم پانسمان می شود. زخم ناشی از تخلیه کیست پس از یک یا دو هفته بهبود پیدا می کند. افراد جهت درمان یا پیشگیری از عفونت ها ممکن است به مصرف داروهای آنتی بیوتیک نیاز داشته باشند. روش تخلیه برای کیست های اپیدرموئید یا پیلار بر روی پوست مناسب نمی باشد؛ زیرا در این فرآیند کیست درون پوست باقی مانده و دوباره تشکیل می شود. علاوه بر آن، تخلیه کیست می تواند سبب بروز جای زخم بر سطح یا زیر پوست شود. وجود این زخم ها برداشت کیست را در آینده دشوار می کند.

نحوه تخلیه کیست در منزل

آسپیراسیون با سوزن ظریف (FNA)

در این روش برای تخلیه کیست، پزشک سوزنی ظریف را وارد کیست می کند. پس از تخلیه شدن، کیست کمتر نمایان خواهد بود. این روش برای کیست های پستانی استفاده می شود که می توانند دوباره تشکیل شوند. همچنین روش آسپیراسیون با سوزن ظریف برای تعیین سرطانی بودن بافت یک توده پستانی یا نمونه برداری (بیوپسی) هم قابل استفاده می باشد.

برداشت کیست با استفاده از عمل جراحی

برای کیست هایی مثل گانگلیون، بیکر و درموئید، جراحی یک گزینه درمانی محسوب می شود. در این روش محل کیست توسط پزشک به صورت موضعی بی حس شده و کیست پس از ایجاد برشی کوچک خارج می شود. استفاده از روش جراحی باعث ایجاد جای زخم یا اسکار می شود. کیست های کانگلیون و بیکر گاهی اوقات پس از جراحی مجددا تشکیل می شوند.

لاپاروسکوپی برداشت کیست

برداشتن کیست با جراحی لاپاروسکوپی روش دیگری است که می تواند برای برخی کیست ها مانند کیست های تخمدانی استفاده شود. در این روش جراح برش های کوچکی را با استفاده از یک تیغ (اسکالپر) بر روی ناحیه مورد نظر ایجاد می کند. سپس دوربین کوچکی به نام لاپاراسکوپ را از طریق یکی از آن برش ها به بدن فرد وارد کرده و کیست را پس از مشاهده، خارج می کند. زخم های ایجاد شده در جراحی لاپاروسکوپی کوچک بوده و جای زخم اندکی به جا می ماند.

آنتی بیوتیک

در مورد افرادی که مکرراً دچار کیست زیر پوست صورت می‌شوند پزشک معمولاً یک دوره کامل از آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی را تجویز می‌کند. با این کار از عود مکرر کیست زیر پوست صورت جلوگیری خواهد کرد.

اقدامات و مراقبت های لازم پس از برداشت کیست و آبسه

• داروهای آنتی بیوتیک خوراکی حتماً باید به گونه ای که پزشک توصیه کرده مصرف شوند، حتی در صورت التیام زخم، زخم را با بانداژ خشک بپوشانید و در صورت وجود ترشحات، بانداژ را تعویض کنید.
• در بعضی موارد گاز درون زخم قرار می گیرد در این صورت برای برداشتن آن به مطب پزشک مراجعه کنید و یا اگر پزشک نحوه خارج کردن آن را به شما آموزش داده است می توانید خودتان آن را انجام دهید.
• پماد ها و کرم های آنتی بیوتیک را طبق تجویز پزشک مصرف کنید.

هزینه تخلیه کیست و آبسه در منزل

فاکتورهای مهم و تأثیرگذار در هزینه را بررسی کرد که عبارتند از:

1. نوع جراحی: گاهی اوقات ممکن است جراحی مورد نظر بسیار سطحی و ابتدایی باشد به گونه‌ای که حتی در مطب پزشک با استفاده از یک بی‌حسی موضعی نیز قابل انجام باشد؛ اما گاهی اوقات ممکن است آبسه به قدری پیشرفت کرده باشد که به جراحی پیشرفته‌ و با تجهیزات پیچیده و با استفاده از بیهوشی عمومی نیاز باشد که همین امر سبب افزایش هزینه درمان آبسه نسبت به حال قبل خواهد شد.
2. تعداد آبسه: قطعاً زمانی که آبسه بیش از یک عدد باشد، در میزان هزینه درمان آبسه نیز تأثیرگذار خواهد بود.
3. بیمه: برای درمان آبسه اگر از روش جراحی استفاده کنید که معمولاً در بیشتر موارد نیاز به بستری دارد، بیمه هزینه آن را پرداخت خواهد کرد.
4. دستمزد پزشک