تزریق داخل مفصلی یا تزریق استروئید درون مفصل روشی است که در آن پزشک داروهای استروئیدی را به طور مستقیم به درون فضای مفصل تزریق می‌کند تا بتواند به درمان سندروم آرتروز دردناک و التهابی بپردازد. التهاب یکی از واکنش‌های اصلی بدن نسبت به آسیب دیدگی می‌باشد و هنگامی که یک آسیب دیدگی ایجاد می‌گردد سلول‌های آسیب دیده و زائده‌های بافتی آزاد می‌شوند. این زائده‌ها همانند آنتی‌ ژن عمل می‌‌کنند و باعث تحریک واکنش ایمنی و ویژه بدن می‌‌شوند که منجر به ازدیاد تعداد گلبول‌های سفید خواهد شد. در صورت بروز آسیب دیدگی علاوه بر افزایش تعداد گلبول‌های سفید گردش خون نیز در ناحیه آسیب دیده افزایش پیدا می‌کند و ماکروفاژها همراه با گلبول‌های سفید و پروتئین پلاسما به این ناحیه منتقل می‌گردند. هجوم ماکروفاژها، گلبول‌های سفید و پروتئین‌های پلاسما و تجمع مایع باعث به وجود آمدن قرمزی، درد و التهاب خواهد شد که همه این موارد علامت بروز التهاب هستند. در بیمارانی که مصرف داروی مسکن و داروهای غیر استروئیدی ضد التهاب تأثیری در بهبود آنها نداشته باشد پزشک تزریق درون مفصلی را به منظور کنترل درد توصیه می‌کند.

از چه موادی برای تزریق داخل مفصلی استفاده میشود؟

هدف تزریق داخل مفصلی بسته به نوع داروی تزریقی متفاوت است. اگرچه کاهش درد شایع‌ترین هدف تزریق داخل مفصلی است، این تزریقات گاهی برای وارد کردن یک داروی شیمی درمانی مانند دوکسوروبیسین به داخل مفصل درگیر سرطان انجام می‌شود. همچنین در آرتریت قارچی برای نابودی این نوع از عفونت می‌توان از تزریق داخل مفصلی استفاده کرد.

برای کاهش درد تزریقات داخل مفصلی متفاوتی شامل موارد زیر استفاده می‌شود:

کورتیکواستروئیدها:

1. این دارو با کاهش التهاب موضعی عمل می‌کند.
2. این‌ها با مهار تولید سلول‌های التهابی که در آسیب حاد و حالت‌های مزمن ایجاد می‌شوند، عمل می‌کنند.
3. تزریقات مفصلی غالباً برای درمان آرتروز، نقرس حاد و روماتیسم مفصل زانو (روماتوئید آرتریت) استفاده می‌شوند. اگرچه استفاده طولانی مدت از کورتیکواستروئید به مفصل آسیب پیشرونده وارد می‌کند.

هیالورونیک اسید:

این ماده یک ماده طبیعی در مایع مفصلی است که باعث روان سازی حرکت مفصل می‌شود. در آرتروز این مایع به سرعت از بین می‌رود که این شرایط باعث بدتر شدن اوضاع می‌شود. تزریقات داخل مفصلی با هدف افزایش روان سازی مفصل، کاهش درد و افزایش دامنه حرکتی مفصل انجام می‌شود.

بی‌حس کننده‌های موضعی:

این مواد گاهی پس از جراحی‌های آرتروسکوپی جهت کاهش درد داخل مفصل تزریق می‌شوند؛ اما یک مطالعه نشان داد که آنها می‌توانند به کندروسیت‌های داخل مفصل (تنها سلول‌های داخل مفصلی) آسیب برسانند.

بوتاکس (بوتولونیم نوروتوکسین A):

بوتاکس باعث کاهش قابل توجه درد در بیماران با آرتروز پیشرفته می‌شود.

PRP (پلاسمای غنی از پلاکت):

این ماده از خون کامل تهیه شده و حاوی پلاکت (سلول‌های خونی لخته ساز) و قسمت مایع خون یعنی پلاسما است. تزریق داخل مفصلی PRP باعث کاهش درد و بهبود عملکرد فیزیکی در افراد دچار آرتروز با مکانیسم بازسازی کلاژن داخل مفصل می‌شود.

مزایای تزریق داخل مفصلی

تزریق داخل مفصلی روشی کم خطر با مزایای متعددی است که برای بیماران با شرایط مختلف انجام می‌شود، مزاياي تزریق داخل مفصلی شامل موارد زیر است:

• با استفاده از تزریق داخل مفصلی پزشکان مطمئن می‌شوند ‌که آیا درد ناشی از التهاب در مفصل مورد‌نظر است یا علت دیگری دارد.
• پس از انجام تزریق داخل مفصلی با کاهش التهاب سینوویال، درد نیز کاهش می‌یابد و پس از آن انجام فیزیوتراپی یا نرمش در منزل جهت تقویت عضلات ممکن می‌شود.
• هرچند تزریق مفصلی تسکین طولانی مدتی را برای درد ارائه نمی‌دهند و روند بیماری‌های زمینه‌ای مفصل مانند آرتروز را تغییر نمی‌دهند؛ اما به‌طور کلی، به نظر می‌رسد این روش درمانی باعث تسکین درد در مدت 3 تا 6 ماه می‌شود. به عبارت دیگر تزریق داخل مفصلی یک روش برای درمان قطعی آرتروز و روماتیسم نیست، بلکه روشی برای کاهش درد و التهاب و مدیریت علائم ناشی از این بیماری‌هاو کمک به ترمیم مفاصل است.

کاربرد تزریق مفصلی

می‌‌توان به کمک تزریق درون مفصلی به درمان اختلالات زیر پرداخت:

• بیماری التهابی مفصل
• آرتریت روماتوئید
• آرتریت پسوریاتیک
• نقرس
• التهاب تاندون
• التهاب بورس
• سندروم تونل کارپال
• استئوآرتریت

تزریق در چه مفاصلی انجام میشود؟

از تزریقات داخل مفصلی برای درمان درد در مفصل ران، زانو و شانه استفاده می‌شود.

نحوه تزریق داخل مفصلی

قبل از تزریق، پزشک به ضد عفونی کردن پوست ناحیه مورد نظر به کمک الکل می‌‌پردازد سپس از دستگاه سونوگرافی استفاده می‌نماید تا اطمینان حاصل کند تزریق را در ناحیه مناسب انجام می‌‌دهد. با این حال پزشک و از آناتومی طبیعی بدن به منظور مشخص کردن محل قرار گیری سرنگ استفاده می‌کند. سپس پزشک سرنگ سایز مناسب را به منظور تزریق صحیح انتخاب می‌کند. پزشک برای تزریق استروئید در مفاصل بزرگتر از سرنگ بزرگ و برای مفاصل کوچک تر از سرنگ کوچک استفاده خواهد کرد. سپس داروی کورتیکواستروئید که گاهی اوقات با داروی بی حسی ادغام می‌‌شود به درون مفصل آسیب دیده تزریق خواهد شد. دارو باید به آرامی وارد فضای مفصل شود با این حال در صورت مشاهده هرگونه مقاومت، ممکن است چرخش سرنگ یا جابجا کردن آن ضرورت پیدا کند تا فرآیند تزریق به طور صحیح انجام گردد. پزشک از تزریق دارو، سرنگ را خارج می‌کند و در صورت نیاز ناحیه مورد نظر را به کمک بانداژ می‌پوشاند. معمولاً فرایند تزریق استروئید درون مفصل حدود 5 تا 15 دقیقه طول می‌کشد.

مراقبت قبل از تزریق داخل مفصلی

هیچ دستورالعمل خاصی برای قبل از فرآیند تزریق مفصل وجود ندارد. با این حال، لازم است که تمام آلرژی‌های دارویی را با تیم مراقبت در میان بگذارید.

مراقبت بعد از تزریق داخل مفصلی

بیماران می‌توانند در همان روز درمان تزریق داخل مفصل به خانه بازگردند و یک روز پس از عمل می‌توانند به فعالیت‌های عادی خود ادامه دهند. در برخی از افراد ممکن است یک هفته طول بکشد تا تسکین درد را تجربه کنند. بعضی از پزشکان ممکن است مراجعه به متخصص طب فیزیکی برای شروع برنامه کششی و تمرینات لازم به محض بهبودی را توصیه کنند که می‌تواند به تسکین درد و بازیابی مجدد تحرک کمک کند، تسکین درد می‌تواند چندین ماه طول بکشد؛ اما در افراد مختلف متفاوت خواهد بود.

هزینه تزریق مفصلی

هزینه تزریق داخل مفصل زانو به فاکتورهای زیادی بستگی دارد؛ اما در حالت کلی قیمت تزریق بسته به نوع تزریق، برند دارویی آمپول، تعداد دفعات تزریقی و هزینه تزریق پزشک متغیر است.

عوارض تزریق مفصلی

عوارض مرتبط با تزریق مفصل غیر معمول است؛ اما ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• عفونت
• خونریزی در محل تزریق
• تورم در محل تزریق