کبد یکی از بزرگترین و مهم‌ترین ارگان‌های بدن است. این عضو بدن، از پروتئین‌ها و کلسیم‌ها در هضم و دستگاه گوارش استفاده می‌کند. کبد کمک می‌کند غذایی که خورده می‌شود، به انرژی تبدیل شود و به کمک طحال، مانند یک فیلتر عمل می‌کند که مواد مضر را فیلتر و دفع می‌کند. رسوب چربی (عمدتاً از چربی‌های خنثی مثل تری‌ گلسیرید در سلول‌های کبدی است) که پیدایش آن در افراد چاق، کم‌تحرک، مبتلایان بـه دیابت، چربی خـون بـالا، شخصیت‌های اضطرابی (افراد پراسترس) و مصرف‌کنندگان طولانی‌مدت غذاهای دارای مواد نگه‌دارنده همچون فست فـودها و نوشابه‌های گازدار بیشتر دیـده می‌شود. در صورت عدم درمان و بهبودی، کبد چرب می‌تواند به سمت نارسایی کبد و سیروزکبدی (تشکیل بافت فیبروز درکبد) پیشروی نماید.

علل ایجاد کبد چرب

• نداشتن فعالیت بدنی سالم یعنی همان ورزش و تحرک مفید
• سوء تغذیه و فشار خون بالا
• بارداری
• مصرف داروهایی همچون آسپرین و تتراسایکلین و استامینوفن هستند.
• مصرف الکل و مشروبات الکلی
• مصرف مواد غذایی چرب
• اضافه وزن
• علائم کبد چرب
• کاهش وزن و اشتها
• حالت تهوع
• ضعف عمومی
• درد در مرکز و یا سمت راست بخش بالای شکم
• سردرگمی، مشکل در تمرکز
• احساس خستگی و بی حالی مداوم
• گیجی
• تمایل به خونریزی راحت‌تر و سریع

افراد در معرض ابتلا به کبد چرب

کبد چرب می‌تواند در اثر تغذیه‌ی نامناسب گریبان‌گیر هر فرد یا گروهی در جامعه باشد، با این حال بعضی از افراد به ‌علت شرایط خاص بدنی ممکن است بیش از سایرین در خطر ابتلا به کبد چرب قرار داشته باشند. برای مثال این افراد بیش از سایرین در معرض ابتلا به بیماری کبد چرب هستند:

• زنان مبتلا به تخمدان پلی‌کیستیک
• زنان باردار
• افرادی که سابقه ی ابتلا به هپاتیت C داشته‌اند.
• افراد بسیار چاق
• افراد مقاوم به انسولین
• مبتلایان به دیابت نوع 2
• افرادی که داروهایی مانند متوترکسات، تاموکسیفن و آمیودارون مصرف می‌کنند.
• افرادی که کلسترول، تری‌گلیسیرید و فشار خون بالا دارند.
• افراد مبتلا به سندروم متابولیک

از طرفی نتایج تحقیقات نشان داده است که کبد چرب در زنان بین 40 تا 60 سال، شایع‌تر از مردان است. در این میان، کودکان هم در معرض بیماری کبد چرب هستند. برخلاف باور عموم که بعضی بیماری‌ها را مختص دوران بزرگسالی می‌داند، کودکان هم به دلایلی مانند تغذیه‌ی ناسالم و تحرک کم ممکن است به بیماری کبد چرب مبتلا شوند. از این رو دقت در وضعیت تغذیه و ورزش کودکان اهمیت زیادی به منظور پیشگیری از بروز این بیماری در آن‌ها دارد.

مزایای سونوگرافی کبد

• غیر تهاجمی
• بدون درد
• در دسترس و قابل استفاده برای همه ی بیماران
• امن و بدون اشعه
• تصاویر دقیق و با جزئیات
• روش عالی برای هدایت جهت انجام پروسه های تهاجمی همانند بیوپسی

تشخیص کبد چرب با سونوگرافی

انفیلتراسیون چربی در کبد با سونوگرافی تشخیص داده میشود. در سونوگرافی میزان اکو پارانشیم کبد افزایش مییابد و نیز در موارد شدیدتر سایز کبد نیز افزایش پیدا میکند، یک سونوگرافى دقیق میتواند علاوه بر تشخیص کبد آن را به سه دسته خفیف، متوسط و شدید تقسیم میکند که آن را به صورت گرید 1تا3 نشان میدهد.

اقدامات قبل از سونوگرافی کبد

لازم است بیمار از شب قبل از انجام سونوگرافی ناشتا باشد. به طوری که شب قبل و صبح روز انجام سونوگرافی لازم است غذا نخورید و هیچ نوع نوشیدنی نیاشامید.
همچنین بیمار روز قبل از انجام سونوگرافی از مصرف غذاهای چرب خودداری کند.

نحوه انجام سونوگرافی کبد

جهت شروع فرایند سونوگرافی از بافت کبد، پزشک از شما می‌خواهد به سمت مقابل و به پهلو دراز بکشید و پس از استعمال ژل جهت افزایش کیفیت عبور امواج روی پوستتان روند کار را آغاز می‌کند. برای این کار مبدل را روی شکم شما به آرامی فشار داده و حرکت می‌دهد. امواج به رایانه دستگاه مخابره شده و با آنالیز داده‌ها تصاویری به دست می‌آید.

درجه بندی کبد چرب در سونوگرافی

رادیولوژیست ها می‌توانند با کمک تصاویری که از این روش تشخیصی به دست می‌آورند، گرید کبد چرب بیماران را هم تشخیص دهند. در این اختلال تجمع چربی می‌تواند باعث بروز التهاب و مرگ سلولی و ایجاد بافت اسکار شود و در صورتی که بافت اسکار ایجاد شده درمان نگردد می‌تواند منجر به فیبروز کبدی شود که در این اختلال جریان خونرسانی به کبد کاهش پیدا می‌‌کند و بافت اسکار تشکیل می‌شود. رادیولوژیست‌ها برای درجه بندی کبد چرب در سونوگرافی از اعداد و علائم زیر استفاده می‌کنند:

1. F0: این عدد در درجه بندی نشان می‌دهد کبد فرد سالم است و هیچ نشانه‌ای از وجود توده و یا فیبروز یا چربی در آن دیده نمی‌شود.
2. F1 یا گرید 1 (NASH): ساده‌ترین نوع آن است که دلیل آن خوردن مواد غذایی ناسالم است. البته این گرید با افزایش فعالیت‌های روزانه و تغذیه سالم کاملاً برطرف می گردد.
3. F2 یا سونوگرافی کبد چرب گرید 2: در این حالت وضعیت بیمار کمی سخت‌تر و پیچیده‌تر می‌شود این حالت از کبد چرب، رژیم غذایی خاص خود را نیز دارد.
4. F3 یا سونوگرافی کبد چرب گرید 3: این علامت نشانه فیبروز شدید کبد است. این گرید کبد چرب به اسکار فیبروز در اطراف سلول‌های کبد و رگ‌های خونی اشاره دارد. البته میزان آن زیاد نیست و قسمت‌های از کبد برای عملکرد طبیعی آن سالم است.
5. F4 یا گرید 4: به سیروز کبدی معروف است، در صورت اقدام نکردن برای بهبود بیماری، پیوند کبد برای فرد احتیاج می‌شود.

عوارض کبد چرب

عوارض اصلی بیماری کبد چرب غیرالکلی، سیروز کبدی است. سیروز کبدی منجر به :

• سردرگمی، خواب‌آلودگی و بی‌حس بودن (آنسفالوپاتی کبدی)
• سرطان کبد
• ایجاد مایع در شکم
• تورم رگ‌ها در مری شما (واریس مری)
• در نهایت منجر به نارسایی کبدی می‌شود.

• تشخیص پانکراتیت یا التهاب پانکراس با سونوگرافی
  تاریخ انتشار : 1402-06-03تاریخ بروز رسانی : 1403-04-21


• سونوگرافی اندام داخلی شامل چه مواردی میشود؟
  تاریخ انتشار : 1402-05-15تاریخ بروز رسانی : 1403-04-21


• سونوگرافی اینترونشن چیست؟مزایای سونوگرافی اینترونشن
  تاریخ انتشار : 1401-07-10تاریخ بروز رسانی : 1403-06-30


• تخلیه آب ریه در منزل تحت گاید سونوگرافی
  تاریخ انتشار : 1401-07-13تاریخ بروز رسانی : 1403-05-31


• انجام سونوگرافی در منزل با قیمت مناسب توسط متخصص شبانه روزی
  تاریخ انتشار : 1401-05-02تاریخ بروز رسانی : 1403-06-13