یکی از اصلی ترین و مهم ترین چالش هایی که بسیاری از مادران و خانم های باردار با آن روبرو می شوند، لزوم انجام اکو قلب جنین در دوران بارداری می باشد. اکوی قلب جنین یا اکوکاردیوگرافی قلب جنین یک نوع بررسی، مشابه سونوگرافی است که امکان بررسی ساختار و عملکرد قلب جنین را فراهم می نماید. اکوی قلب جنین با استفاده از امواج صوتی در سه ماهه دوم بارداری، ساختار قلب را مشخص می نماید. سپس دستگاهی، این امواج صوتی را تجزیه و تحلیل نموده و تصاویر یا اکوگاردیوگرافی از فضای داخلی قلب جنین ایجاد می شود. تصاویر اکوکاردیوگرافی قلب جنین در سه ماهه دوم بارداری اطلاعاتی در مورد نحوه شکل گیری قلب جنین، عملکرد قلب و وجود یا عدم وجود بیماری قلبی در اختیار پزشک قرار می دهد. همچنین در هنگام انجام اکو قلب جنین می توان جریان خون قلب جنین را نیز بررسی نمود، بنابراین اکوکاردیوگرافی قلب جنین، امکان بررسی هر نوع ناهنجاری در ساختار و جریان خون قلب جنین و همچنین وجود انواع بیماری قلبی جنین را فراهم می نماید. به دلیل اینکه قرارگیری در نوبت‌های طولانی آزمایش و رفت و آمد برای خانواده‌ها و افراد باردار دشواری‌ها و هزینه‌های زیادی به همراه دارد. خوشبختانه با پیشرفت تکنولوژی و تولید حسگرهای کوچک و قابل حمل، امروزه امکان انجام این تست در منزل نیز وجود دارد.

اکوی قلب جنین چیست؟

اکوکاردیوگرافی قلب یا نوار قلب جنین تستی مشابه سونوگرافی است و برای تشخیص بیماریهای مادرزادی و نامنظمی های قلب جنین انجام می شود و ساختار و عملکرد قلب را بررسی می کند. در اکو قلب جنین از امواج صوتی استفاده می شود که توسط ساختارهای قلب جنین منعکس می شود.

علل انجام اکوی قلب جنین

همه زنان باردار به انجام اکوکاردیوگرافی قلب جنین نیاز ندارند. در بیشتر زنان، اساس حفرات چهارگانه قلب با سونوگرافی مشخص می گردد. در صورت نتیجه نگرفتن از آزمایشات قبلی و یا تشخیص ضربان قلب غیر طبیعی و با صلاحدید پزشک، اکوکردیوگرافی قلب جنین انجام می گیرد. شایع ترین علل انجام اکوی قلب جنین عبارتند از:

• وجود احتمال ابتلای جنین به بیماری قلبی یا سایر اختلالات
• وجود سابقه بیماری قلبی در خانواده
• داشتن فرزندی با بیماری قلبی
• مصرف مواد مخدر یا مشروبات الکلی توسط مادر در دوران بارداری
• مصرف داروهایی مانند داروهای صرع یا داروهای ضد آکنه توسط مادر در طول بارداری (به دلیل احتمال ایجاد بیماری قلبی در جنین)
• ابتلای مادر به بیماری هایی مانند لوپوس، دیابت نوع یک، فنیل کتونوری و سرخچه در طول بارداری.

آمادگی لازم قبل از اکوی قلب جنین در بارداری

انجام اکوی قلب جنین نیازی به آمادگی خاصی ندارد و بر خلاف سایر سونوگرافی های پیش از تولد، نیازی به مثانه پر ندارد.

نحوه انجام اکوی قلب جنین

آزمایش اکو قلب جنین به دو روش که در زیر توضیح داده شده اند انجام میشود :

• اکوکاردیوگرافی شکمی

پروسه انجام این آزمایش مانند سونوگرافی است. همانطور که از نام این آزمایش پیدا است این آزمایش از روی شکم مادر انجام میشود. امواج صوتی از طریق یک وسیله دستی به نام پروب به داخل بدن فرستاده می‌شود. تصاویر ایجاد شده روی مانتیور قابل مشاهده هستند.

• اکوکاردیوگرافی ترانس واژینال

در این آزمایش یک دستگاه کوچک وارد واژن میشود. تصاویر تهیه شده در روش ترانس واژینال وضوح بیشتری از تصاویر اکوکاردیوگرافی شکمی دارند.

پیامدهای عدم انجام اکو قلب مادر بر جنین

هنگامی که قلب یا رگ‌های خونی نزدیک قلب به طور طبیعی قبل از تولد رشد نمی‌کنند، یکی از انواع بیماری قلبی به نام نقص مادرزادی قلب یا chd رخ می‌دهد. بیشتر نقایص قلبی یا باعث جریان خون غیرطبیعی در قلب می‌شوند یا جریان خون را در قلب یا عروق مسدود می‌کنند و می‌توانند عملکرد قلب را مختل کنند. برخی از این نقص‌های مادرزادی قلبی در کودکان ساده هستند و نیازی به درمان خاصی ندارند. در حالی که برخی از آنها پیچیده‌تر هستند و نیاز به درمان فوری دارند و در صورتی که اکوی قلب جنین انجام نشود، این بیماری تشخیص داده نشده و جنین در خطر قرار می گیرد.

ضرورت اکوکاردیوگرافی قلب برای زنان باردار

اگر جنین بیماری قلبی داشته باشد، پزشک می تواند بارداری را بهتر کنترل نموده و بیمار را برای زایمان آماده نماید. نتایج حاصل از اکوکاردیوگرافی قلب جنین به تعیین برنامه درمان بیماری قلبی جنین، از جمله نیاز به جراحی اصلاحی پس از زایمان کمک می نماید.

آیا تست اکو برای مادر و جنین خطر دارد؟

برای انجام اکوکاردیوگرافی قلب جنین از امواج فراصوت با فرکانس بسیار پایین استفاده می شود که هیچ گونه ضرر و عوارضی برای مادر و جنین ندارند.